Wat als je oudste kind een ouderrol aanneemt?

Als je meerdere kinderen hebt en de oudste zo hard zijn best wil doen en daardoor net te ver gaat en strenger wordt dan de echte ouders? Wat doe je dan? Hoort de oudste ook een ouderrol aan te nemen?

Samen spelen

Ik had het er nog niet zo lang geleden over. Samen spelen is niet zo evident bij broers en zussen. Je zou denken dat ze blij zijn met dat extra speelkameraadje, maar helaas draait dat vaak wel anders uit en kunnen ze je wel eens het bloed onder je nagels uithalen.

Natuurlijk begrijp ik ook wel dat je eigen kinderen hun broers/zussen of ouders zo goed kennen en vertrouwen dat ze bepaalde grenzen gemakkelijker zullen overschrijden. Het is gemakkelijker om flauw tegen je mama of broer of zo te doen dan tegen een vriendje wat je maar af en toe ziet. Je ziet ook wel eens oudere kinderen iets uit de handen trekken van jongere broertjes of zussen terwijl ze dat nooit zouden doen bij een kleintje wat ze niet goed kennen. Maar wat doe je eraan als een van de kinderen te streng is tegen zijn broer of zus en een ouderrol op zich neemt en hierdoor de broer/zus-relatie verstoort?

Broederliefde

Want die liefde tussen broers en zussen, die zit er vanzelf in. Mijn oudste is dol op zijn broertje en kan hem ook echt knuffelen, maar hij vindt het daarbovenop zo belangrijk dat iedereen zijn best doet en flink is dat hij soms de gekste eisen aan zijn eigen broertje stelt.

Een voorbeeld: we zitten aan tafel en iedereen heeft een bord met pasta voor zich staan. De oudste eet flink met mes en vork en de kleinste durft wel eens met zijn handjes naar de pasta te grijpen.

Drama!! De oudste gaat dan een beetje streng roepen (heeft ie niet van mij!) dat de kleinste zijn vork moet gebruiken. Gelijk heeft hij! Maar de manier waarop en zijn eisenpakket zijn totaal overdreven! En hij hoort ook gewoon geen ouderrol op zich te nemen.

De gevolgen kan je al raden. De kleinste overstuur want die begrijpt niet wat er zo fout gaat dat zijn lieve broer zo tegen hem doet. Ik kan geen opmerking meer maken over het eten met de handjes want mijn oudste is me voor geweest en ik wil de kleinste niet het gevoel geven dat ik en de oudste als een blok tegen hem zijn.

Vervolgens wil ik de oudste aan zijn verstand brengen dat kinderen nu eenmaal niet alles juist doen en dat je kleine foutjes moet kunnen toelaten. Maar als ik dan vervolgens toch boos wordt op de kleinste omdat hij overdrijft en echt alles, inclusief de appelmoes, met zijn handen begint te eten, dan snapt niemand er meer iets van!

Ik ben ondertussen boos op beide kinderen, de oudste op de kleinste en de kleinste op de oudste! En wie gaat dan nog wie in de hoek zetten?? En wie neemt dan eigenlijk allemaal die ouderrol op zich?

Regels uitleggen oké, maar wat met de uitzonderingen?

Ik heb ondertussen al telbare keren geprobeerd om het uit te leggen aan de oudste.

JIJ BENT NIET DE PAPA!

Ik heb hem al gezegd dat als ik er bij ben dat IK wel zal corrigeren, maar dan zegt hij wel eens “maar jij zei niks tegen hem toen ie dat deeeeeeeeed”. En dan probeer ik dus het verschil uit te leggen tussen regels en iets meer  flexibele regels aangepast aan de leeftijd. Maar zelfs nu, terwijl ik het aan het opschrijven ben denk ik: waaaaaaazig!

Moet ik dan evenveel verwachten en op dezelfde manier reageren als ze iets mis doen? Als de oudste op de muur zou tekenen zou ik oprecht boos zijn! Als de kleinste dat zou doen zou ik denken: stommerik (tegen mezelf), wie gaf hem dat potlood? Om de kleine spruit vervolgens uit te leggen dat het niet hoort om op de muur te tekenen.

Soms zou ik ze ook graag gewoon apart zetten. Ieder zijn ding en geen drama’s meer. Maar dat wil ik niet! Ik wil net dat ze lief zijn voor elkaar!

Maar waar ligt dat eigenlijk aan?

Ik heb het me al zo vaak afgevraagd. Er zijn vast ook mensen die na het lezen van dit artikel hun mening klaar hebben en ik geef ze geen ongelijk.

Komt het omdat wij streng naar de oudste waren en nu niet streng genoeg meer zijn naar de jongste? Alsof we het een beetje hebben opgegeven? Nee! Het is echt niet zo dat de kleinste een rotzakje is en dat we alles tolereren terwijl we dat vroeger niet deden.

Is het dan het leeftijdsverschil? Er zit vier en een half jaar tussen de twee. Dat betekent dat ze in een andere level zitten in hun leven, maar dat heb je ook als er maar twee jaar tussenzit. Dus daar kan het dan toch ook niet aan liggen. Daarbij begrijpt de oudste echt wel dat kleine kinderen minder kunnen… En de oudste mag wel degelijk de kleinste corrigeren, graag zelfs, maar hij gaat altijd over die grens.

Is mijn oudste kind misschien te lief?

De gedachte dat mijn oudste zoontje het allemaal doet om mij te helpen en om lief te zijn bekruipt me wel vaker, hoe tegenstrijdig het ook klinkt. Met zijn wijsneuzerig en bazig gedrag kan ik hem echt wel achter het behang plakken soms, maar de intentie erachter is echt wel goed. Hij geeft het zelf ook aan dat hij me echt wil helpen.

Dus hij probeert eigenlijk een soort van collega van me te worden. Alsof hij samen met me in die ouderrol wil kruipen als een team. 🙂 Maar dat wil ik natuurlijk niet! Ik wil niet dat de oudste samen met mij een blok tegen de kleinste vormt, dat kan ik niet tolereren.

Op naar duidelijke instructies!

In mijn opvoeding probeer ik geduldig, lief en begripvol te zijn. Een gillende en commanderende mama ben ik niet, tenzij het echt moet. Corrigeren doe ik liever dan straffen en “spelenderwijs” is een van mijn favoriete manieren. Misschien iets te favoriet. Daarmee bedoel ik dat ik duidelijker moet zijn in mijn verwachtingen naar hen toe op voorhand. Ik leg mezelf nu ook echt op om die ouderrol op me te nemen en niet die van een van hun vriendjes, zonder persé strenger te worden. Gewoon duidelijker! 🙂

Dus ben ik begonnen met afzonderlijke taken te geven. Waar ik vroeger zei “kom, we ruimen samen alles op” met als gevolg dat de oudste begon te brullen omdat de kleinste alles te hard in de bak gooide zeg ik nu duidelijk wie wat moet doen. Zo moet de kleinste bijvoorbeeld alle mannetjes bij elkaar verzamelen en steekt de oudste ze in de juiste bak.

Het juiste gedrag belonen

En nu ik ze sinds kort duidelijkere taken geef, aangepast aan hun leeftijd, kan ik ze ook beter belonen. De oudste wordt beloond voor zaken die hij flink doet en de kleinste wordt beloond als hij iets goed doet, beiden rekening houdend met hun leeftijd. Kruipt de oudste toch terug in die ouderrol dan zal ik hem daar niet voor straffen maar zelf terug het voortouw nemen.

Ik zeg nu ook al op voorhand “ik verwacht van jou dit en ik verwacht van jou dat” en dat helpt enorm. Het handige hier van is ook dat ze apart samen bezig zijn, of samen apart. Hoe je het ook wil bekijken. 🙂

Bij “klikgedrag” (klikken als in klikspaan, niet als in iets wat je met je computermuis doet hahhaha), waar op zich niets mis mee is, vraag ik wel altijd eerst “heb je hem dat zelf ook gezegd of gevraagd op een lieve manier?” zodat ik hun aanzet het eerst zelf op te lossen. Of dat toch te proberen. Als broers. En dan zal ik die ouderrol wel blijven vervullen.

° Alice vraagt zich af waarop opvoeden geen standaard vak op school is ipv Latijn ofzo!°