Luisteren, doe jij dat zelf wel naar je kinderen?

Luisteren… als er iets is waar we als ouder wel eens tegenop lopen, dan zijn het wel de luister-skills van je kroost. Niets zo irritant als zaken tig keer moeten herhalen omdat die kids niet luisteren. Maar luister jij zelf ook?

Blablablabla

Als mama van twee kleinere kinderen (nu 7 en 3) hoor ik het woord mama (of “Anne”, uitgesproken als anné en Turks voor mama) enkele duizenden keren per dag. Ooit overwoog ik om het eens te tellen, maar na een halfuur gaf ik het helaas al op. Maar we weten allemaal dat onze kinderen graag aandacht krijgen. Er is altijd wel iets dat ze willen vertellen of vragen. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Dat betekent ook dat de kans bestaat dat ons geduld op is na de zoveelste waarom-vraag of het zoveelste onsamenhangende verhaal wat maar niet lijkt te eindigen.

Kinderen kunnen ook zo mooi vertellen… Ze beginnen een zin, raken in de war van hun enthousiasme, beginnen dingen uit het verhaal in detail uit te leggen omdat ze denken dat je het anders niet zou begrijpen en gaan vervolgens praten over zaken die je helemaal niet snapt om dan een halfuur later je vol verwachting aan te kijken omdat ze ineens klaar zijn met hun “verhaal”. Zo krijg ik hier ellenlange uiteenzettingen over bunkers, bommenwerpers en raketten. Hoe ver ze kunnen schieten, wat voor soort ontploffingen, wie hij ermee gaat aanvallen, hoe hij zijn eiland gaat inrichten en waar ik mag wonen erin… Typisch voor een kind van zijn leeftijd, maar wel behoorlijk vermoeiend. Want luisteren, dat kost tijd…

Luisteren doe je niet zomaar…

Het probleem met luisteren is ook dat onze kinderen willen dat we zitten, niets doen behalve luisteren én hun aankijken. Mja, waar zou dat toch vandaan komen? Verwachten wij dat ook niet van hun als wij onze kroost iets willen uitleggen wat belangrijk is? Maar dat is niet zo evident.

Situatieschets:

Je bent thuis, de hele dag gewerkt en je kids zijn ook thuis van school, er is dus genoeg te doen en je bent ergens mee bezig. Druk bezig. En dan komt je lieftallig schattig kind je iets vertellen… En hij wil dat je luistert, maar jij staat net in een ketel soep te roeren terwijl je tegelijkertijd je boodschappenlijstje aanvult en het afwasmachine aan het inladen bent. Want zo gaat dat in een huishouden. Je kind wil echter dat je naar hem luistert… hij wil iets grappigs of iets leuks, of misschien zelfs iets zieligs van school vertellen. Of misschien wil hij wel iets beschrijven wat hij graag voor zijn verjaardag wil, of iets wat hij zag. Wat doe je dan?

Luisteren is belangrijk

Ik denk dat we allemaal wel weten hoe belangrijk het is dat we luisteren naar onze kinderen als ze iets willen vertellen. Diep van binnen weet je ook dat als je dit niet altijd flink doet, dat je sneller de kans loopt dat ze je niets meer vertellen. En laat dat nu iets zijn waar ik me erg bewust van ben, zelfs een beetje angstig. Hoe hou je anders contact met ze tijdens hun puberteit? Het is zo al moeilijk genoeg om hun dan aan het praten te krijgen als ze het moeilijk hebben!

Dus ik wil echt heel graag naar mijn kinderen luisteren. Maar soms betrap ik mezelf dat ik al dan niet (on)bewust, probeer het gesprek sneller te laten gaan. Op ongepaste momenten stopwoordjes zoals “mmmm” of “och” of “waauw” of “oei” gebruiken zodat het lijkt dat ik luister… maar eigenlijk zit ik in mijn eigen hoofd vanalles te regelen. Of soms zijn ze nog maar halverwege en hoor ik mezelf zeggen “ja? Amaai tof! Maar kom kom, nu moet je je huiswerk maken”, wetende dat ze eigenlijk nog een volledig hoofdstuk aan hun verhaal hadden willen breien.

Ben ik een slechte moeder?

Die vraag stellen we ons allemaal wel eens. Ik Googelde het zelfs al ooit. Maar toch ben ik er van overtuigd dat het niets te maken heeft met goede of slechte moeders. Je intentie is niet om niet te luisteren, je intentie is om zoveel mogelijk gedaan te krijgen zodat jij en je gezin het goed hebben. Is dat dan zo verkeerd? Natuurlijk niet!

Maak ik dan geen tijd voor mijn kinderen? Natuurlijk wel! Ik vind het heerlijk om samen op de vloer met Legomannetjes te spelen en te bouwen. Of om gekke stemmetjes te doen met teddyberen, al dan niet met verhaaltjes er bij. Dat vind ik allemaal heerlijk en daar kan ik ook echt tijd voor maken…

Tijd maken…

Het hele probleem met kinderen, vertellen en luisteren, is dat het op hùn moment moet. En ik denk dat ik mag veralgemenen als ik zeg dat kinderen meestal de slechtste timing ooit hebben. Of zo voelt het toch voor ons, ouders. In de auto, onderweg. Of aan tafel, net na het eten. Onderweg naar huis als de school net uit is. Allemaal momenten waarop er verteld kan worden, maar dan doen ze het niet…

Hoe vaak probeer ik wel niet een gesprek aan te knopen om erachter te komen HOE hun schooldag was. Open vragen, gesloten vragen, suggestieve vragen, … Meer als “uhu” of “mmm” krijg ik vaak niet. Maar dat moment waarop ik een recept aan het volgen ben, drie pannen tegelijk op het vuur heb staan en probeer de kleinste van de barkruk af te krijgen, dan komt de oudste ineens met een heel verhaal.

Ons schuilplekje

Als er iets is wat ik geleerd heb, dan is het dat kinderen houden van een bepaalde structuur. En we houden allemaal van feedback. Denk maar aan je eigen job! Krijg je genoeg feedback? Dus, de combinatie van structuur en feedback zorgde er voor dat ik een praatmoment heb ingelast.

Nu kan je denken: arme kinderen, mogen ze pas praten als het op de planning staat? Neen, natuurlijk niet. Ik leg het even uit hoe het werkt.

Elke avond vraag ik aan mijn oudste als hij naar ons schuilplekje wil. 99% van de tijd zegt hij ja en dat vind ik zelf ook heel leuk. Op dat moment zorg ik er voor dat we samen tijd hebben om met elkaar te praten. Ik zorg dan dat de kleinste op tijd in bed ligt (rond 19u) en voor de oudste betekent het dat hij doorwerkt en zelf flink zijn pyjama aantrekt, zijn tanden poetst en naar het toilet gaat. Rond 19u30 gaan we dan samen naar ons schuilplekje.

Wil je weten waar dat is? In het grote bed! Kinderen vinden het bed van hun ouders natuurlijk fantastisch! Dat is veel groter en ik herinner me zelf nog hoe lekker knuffelig ik die grote donsdeken van mijn ouders vond.

Dus, we kruipen dan met zijn tweetjes in bed, lekker dicht tegen elkaar en dan vragen we elkaar als iemand nog een geheimpje heeft of iets wil vertellen. Soms praat hij over iets wat er op school gebeurt, of iets wat hij gek vindt. Hij vraagt me ook soms zaken die hij aan de keukentafel nooit zou durven vragen. Op een of ander manier zorgt het knusse bed er voor dat hij zich niet schaamt en echt goed voelt en alles durft te zeggen. En niet alleen dat, hij geniet ook echt van die one-on-one tijd…

Daarbij is de afspraak ook dat niets te gek is én dat we eerlijk zijn. Soms vraagt hij dingen over mijn jeugd, vragen als “rookte jij ooit sigaretten?” en dan ben ik eerlijk. En dat zorgt voor een openheid die ik kan gebruiken om duidelijk te maken dat we allemaal mensen zijn en dat hij misschien ook gekke of stomme dingen gaat doen later, maar dat hij er altijd over kan praten…

We doen het nu al een paar maanden en ik merk echt het verschil. Soms vraagt hij na school of door de dag ineens: “gaan we straks naar ons schuilplekje mama?” en dan weet ik dat hij met een ei zit. En hij weet dan, dat hij het later in alle rust kwijt kan.

Luister jij goed naar je kinderen?

°Alice